Tượng
THƯƠNG TIẾC nơi lối vào nghĩa Trang
|
Ngôi Đền
Thiêng
Nghĩa Trang Quân Đội Biên Hòa (*), nơi an nghỉ của gần 20.000 binh sĩ quốc gia
miền Nam trong cuộc chiến tự vệ của VNCH trước sự xâm lăng của cộng sản miền Bắc
sau Geneve 1954 cho đến 1975.
Tính đến
nay, đã 36 năm trôi qua từ ngày miền Nam rơi vào tay Việt cộng, thực trạng Việt
Nam trở nên điêu tàn thương đau trên toàn cõi khi đất nước rơi vào khủng hoảng
trầm trọng từ kinh tế đến đạo đức, luân lý ...không lối thoát; bất công ngày
càng lớn, người dân Việt 2 miền bị trị bằng bạo lực phi nhân, Tự do, Nhân quyền
tối thiểu đang bị xâm hại man rợ nhất trong sử Việt; nguy cơ bị Tàu cộng thôn
tính ngày càng lộ rõ.
Đền Tử Sĩ
lúc vừa hoàn thành
|
Quần chúng VN kể cả số đông đảo đảng viên cộng sản đã dần dà nhận ra rằng, Dân
Chủ, Nhân Quyền, Công Bằng và Tự Do là những khát vọng chân chính mà chính quyền
miền Nam đã theo đuổi trong cuộc chiến chống cộng sản độc tài tàn bạo trước
kia, cũng là những giá trị cấp thiết hiện nay, nếu người Việt không phân biệt
quá khứ, xuất thân, phe phái, lập trường…thành thật muốn tập hợp sức mạnh dân tộc
để bảo vệ đất nước trước dã tâm xâm thực của Bắc Kinh, và tái thiết quốc gia
đang trong tình trạng tàn phá nguy ngập bởi tà thuyết cộng sản, thành hùng mạnh,
nhân bản, phú cường.
Thực tại tàn nhẫn được nhận ra muộn màng đó đã khiến Nghĩa Trang Quân Đội Biên
Hòa giờ đây trở nên là một Ngôi Đền Thiêng của quốc gia VN.
TÓM LƯỢC
Nằm trên một ngọn đồi thấp thuộc quận Dĩ An tỉnh Biên Hòa, xung quanh là ruộng
và đất trống (1965), cách Sài Gòn 22 km, bên trái nếu đi từ Saigon theo Xa Lộ
Sài Gòn-Biên Hòa, Nghĩa Trang Quân Ðội Biên Hòa (Nghĩa Trang) được hình thành bởi
nhu cầu có thực từ cuộc chiến tự vệ của miền Nam trước sự xâm lăng của Việt cộng
ngày càng tăng cường độ kể từ 1965, qua các cuộc giao tranh, các binh sĩ quốc
gia tử trận cần một nơi an nghỉ yên tịnh, trang nghiêm và cao ráo.
Công trình tổng thể Nghĩa Trang có hình con ong trên một diện tích ước chừng 125
hectares. Chi tiết gồm: Tượng Thương Tiếc (ở cổng vào bên cạnh xa lộ SG-BH) bởi
Điêu Khắc Gia Đại Úy Nguyễn Thanh Thu; Đền Tử Sĩ (với Cổng Tam Quan tôn nghiêm
và 7 tầng bậc cấp dẫn lên lối vào Đền); thẳng bước theo lối ra sau Đền là đến
phần chính của Nghĩa Trang gồm Nghĩa Dũng Đài nằm nơi cao nhất đồi với Vành
Khăn Tang vĩ đại bao quanh cây kiếm cụt ngọn (biểu tượng người chiến binh tử trận)
bằng béton cốt sắt bởi Điêu Khắc Sư Lê Văn Mậu; chung quanh Nghĩa Dũng Đài là 8
Khu mộ tử sĩ đặt tên từ A tới I (không có Đ và F).
Công trình được thực hiện bởi Bộ Công Chánh Việt Nam Cộng Hòa phối hợp với
Trung Tâm Quốc Gia Kỹ Thuật Phú Thọ tổ chức thi tuyển họa đồ (design), và Ðại Ðội
541, Tiểu Ðoàn 54 Công Binh Kỹ Thuật trực tiếp xây dựng thực hiện.
Khởi công 1965, dự trù hoàn thành 19.6.1975 (ngày Quân Lực VNCH)
Tượng Thương Tiếc, Cổng Tam Quan, Đền Tử Sĩ đã hoàn tất trước năm 1970. Nghĩa
Dũng Đài (và Vành Khăn Tang) sắp hoàn thành thì miền Nam thất thủ.
Theo các số liệu phổ biến (chưa thống nhất chính xác) thì cho đến 4-1975, số mộ
phần tử sĩ là 16.000, cùng với mấy trăm di hài binh sĩ chuyển về Nhà Xác (Đại Đội
Chung Sự) chưa kịp an táng. Số lớn di hài này đã bị toán lính VC chiếm lấy
Nghĩa trang tháng 4/1975 cho chôn tập thể một cách tàn ác phía bên trái, cách Nhà
Xác chừng 15, 20 met, và không cho đắp nấm đắp nấm, hiện vẫn còn tồn tại cho tới
nay tuy đã bị lấp lên bởi 1 ngôi nhà của "trường Cao đẳng nghề" kế
bên hông Nghĩa trang (Khu I)
SAU 1975
Phá Hoại và Hủy Báng
Tượng
THƯƠNG TIẾC nơi lối vào nghĩa Trang
|
Việc đầu
tiên là VC cho giật sập Tượng Thương Tiếc, (một tuyệt tác nghệ thuật rất có hồn,
đúc bằng đồng đen); sau đó là các hành vi trả thù người đã chết một cách tiểu
nhân man rợ quái đản mà không một con người văn minh nào có thể tưởng tượng nổi:
Dùng súng bắn thẳng vào mặt những tấm hình trên mộ bia, xô đổ, lấy buá đập tan
nát bia mộ, tiểu tiện lên, mắng chửi, nguyền rủa mộ phần… bằng những ngôn từ của
loài man rợ vô nhân tính! Nếu đi khắp hết 8 Khu mộ, ta có thể thấy số bia mộ
(có gắn hình người đã khuất) bị đập phá, bể sứt, hoặc bị đục thẳng bằng búa bằng
đinh vào mắt, mặt, đầu trên di ảnh người quá cố là một con số quá lớn có thể
lên tới hơn 50%. Phải nói một cách kinh hãi rằng, cái chủ nghĩa mà tên tội đồ Hồ
chí Minh đem về VN, gầy dựng, nhồi nhét vào đầu đàn em của y ta quả là nơi nuôi
dưỡng cho hận thù kiên cố khủng khiếp nhứt trần gian, hơn cả phát xít Đức hay
Nhật hay Staline: Trả Thù Người Đã Chết!!! (Đây là lúc mà các nhà Văn Học Sử
hãy ghi nhận một dẫn liệu mới: chủ nghĩa cộng sản chính là thủ phạm đã hủy diệt
truyền thống nhân ái của giống nòi Việt Nam, đã xóa bỏ câu: Nghĩa Tử là Nghĩa Tận:
Người đã chết thì thôi không còn thù hận nữa!). Người cộng sản VN đã nghênh
ngang cưỡng đoạt lẽ thị phi, dẫm lên tình nhân loại, tàn phá nền móng nhân bản
của gia đình, quốc gia, xã hội bằng cách sát phạt thú tính, căm thù hoang tưởng
vô minh tàn khốc nhất trong sử Việt bốn nghìn năm...!

Các bia mộ
hoặc bị đập bể sứt hoặc bị hoặc bị đục thẳng bằng búa vào mắt, mặt, đầu trên
di ảnh người quá cố
|
Sau đó, họ cầm
tù Nghĩa Trang bằng cách “quân sự hóa”, cũng quái đản không kém, đó là đeo biển
“khu quân sự, cấm chụp hình” cho một nơi chỉ có những mộ phần!!!
Từ đó, là một quá trình bỏ hoang điêu tàn thê lạnh kéo dài đến 15 năm sau vì
thân nhân các anh hùng tử sĩ nằm tại đây, bị cấm không được vào tảo mộ, khói
nhang chăm sóc…Các tấm gạch đúc lót sân, lối đi, và cả bên trong Đền Tử Sĩ bị
cán bộ VC nạy lên mang về lót nền nhà!!! Ở đâu có đất hoang trơ ra là cỏ và cây
dại tha hồ mọc lên chỉ sau một mùa mưa! Mà đằng đẵng mấy chục năm trời…
Trong thời gian “quân sự hóa” quái gở kia, hễ có thân nhân nào ai bất cứ khách
lạ nào muốn vào chăm nom nhang khói cho tử sĩ, thì phải hối lộ, cách giản dị mà
phổ biến nhất, cho các đơn vị bộ đội VC đóng ở đây.
Sau 1990, có nhiều tin được tung ra là hanoi sắp bán đất Nghĩa Trang cho tư bản
châu Á, gây ra một nỗi hoang mang đau đớn cùng khắp, và khá nhiều thân nhân người
quá cố tìm mọi cách đút lót cho bọn này để được bốc mộ. Số mộ đã được di dời khỏi
Nghĩa Trang áng chừng 5, 6 ngàn. Nhưng theo thống kê từ các đồng đội tử sĩ còn
sống và hiện vẫn đang âm thầm chăm sóc mộ, thì hiện số mộ còn lại xấp xỉ
18.000, nghĩa là số mộ thực có tại Nghĩa Trang là chừng 22.000, hoặc 23.000 cho
tới 1975!
Đá vẫn trơ gan cùng tuế nguyệt
Một thời gian quá dài bỏ hoang đã dần làm hư hoại, đổ nát các mộ phần và rêu
phong, sụp lở các công trình chính của Nghĩa Trang. Nhưng thật kiên cố thay, hiện
Cổng Tam Quan, Nghĩa Dũng Đài và Đền Tử Sĩ vẫn còn vững chắc và gần như nguyên
vẹn! (Ta có thể nhanh chóng liên tưởng, so sánh phẩm chất của công trình Nghĩa
Trang với các “công trình sáng xây chiều hỏng” của nhà nước cộng sản hanoi sau
1975 tới nay, mà gần nhất là “công trình Ngàn Năm Thăng Long” vô cùng tốn kém
được tuyên truyền rầm rộ hồi năm ngoái!!! Sau “lễ hội” vài tuần, đã hư hỏng bể nát nham nhở…chắc chắn sẽ khó thể tồn tại quá 5 năm
chứ đừng nói hằng 36 năm như Nghĩa Trang Quân Ðội Biên Hòa).
Từ trước 1975, đây là nơi thiêng liêng còn được dự trù sẽ trở thành Nghĩa Trang
Quốc Gia, nên xung quanh gần như là khu vực cấm cư trú, xây cất dân sự. Sau 75,
VC đã tùy tiện xem Nghĩa Trang như thể là khu đất hoang chiếm được, nên họ đã
cho xây "nhà máy nước Bình An” chắn giữa lối đi từ phía sau Đền Tử Sĩ vào
lộ chính dẫn vào Nghĩa Trang. Chung quanh, các cán bộ VC, bộ đội dần dà chiếm đất
và xây cất nhà ở, làm xưởng, lò gạch v.v…, một số mộ ở Khu B, D, G, I bị xâm phạm,
phần đất nguyên thủy của các Khu này bị xâm chiếm biến dạng so với ban đầu.
Từ thiên nhiên đến con người thi nhau xâm thực thế mà lạ thay, Nghĩa Trang vẫn
đứng vững, trừ vài biến dạng nhỏ như: bộ đội VC xây kín và lắp cửa cho nhà
chính Đền Tử Sĩ khi còn ở đó; cắt cụt 16 met cây kiếm béton nằm giữa Vành Khăn
Tang để làm vọng gác ở trên ngọn, rồi xây 1 nhà nhỏ bên dưới chân Nghĩa Dũng
Đài (khoảng 2003) để ở và “quản lý” Nghĩa Trang, nơi mà giờ đây sau bao biến
thiên của một hơn một phần ba thế kỷ chỉ còn là một bãi tha ma hoang lạnh.
Vậy thì họ quản lý cái gì ở đây?
Một Chính Sách Độc Ác và Hận Thù Dai Dẳng: Trồng cây
Họ không có cái gì ở đây để quản lý hết, chỉ trừ một mục đích: Cầm tù Nghĩa
Trang, nghĩa là quân sự hóa cốt để cấm không cho thân nhân người chết tu sửa
thăm nom hằng năm hằng tháng. Đó là cách độc ác thâm hiểm dùng thời gian lặng lẽ
lạnh lùng để phá hủy dần cấu trúc quần thể các Khu mộ phần và các công trình
chính yếu, những gì làm nên một Ngôi Đền Thiêng trong lòng người Việt Nam. Đó
cũng là cách đê hèn của kẻ tự cho là “thắng trận” khi chủ mưu làm nhục kẻ “thua
trận”, trong khi tất cả thực ra cũng là anh em một nhà Việt Nam da vàng máu đỏ,
cùng một nỗi buồn nhược tiểu, bị đem thân làm bia đỡ đạn cho các cường quốc Tây
Tàu xâu xé, vầy vò trong trò chơi lớn của họ!
Cuộc chiến “anh em” mà Trung cộng tiến hành “dạy cho VN một bài học” hồi 1979,
nếu làm cho thế giới kinh ngạc, làm cho những người “ăn cơm quốc gia thờ ma cộng
sản” vỡ mặt, đã làm cho tập đoàn bắc bộ phủ lồng lộn sôi máu khi Lê Duẩn cho
ghi vào “hiến pháp” của chúng rằng: “Trung quốc là kẻ thù của VN”…thì lời giải
của lịch sử đã hiện ra rất sớm 4 năm sau khi chiến tranh Nam Bắc VN kết thúc đấy
thôi: đó là miền Nam quốc gia chẳng phải là kẻ thù của miền Bắc! chẳng có cái
gì có thể gọi là “giải phóng miền Nam” ở đây cả, mà một thời đã là luận điệu dối
lừa che đậy cho cái dã tâm ham danh đoạt quyền của bắc bộ phủ với đồng bào miền
bắc cũng như với dư luận thế giới! Bao luận điệu nhồi sọ tuyên truyền của hanoi
giờ đây đã phá sản.
Thế nhưng cái chất kịch độc từ cơn hoang tưởng thù hận anh em của họ vẫn còn chất
ngất bám rịt vào não bộ của từng đảng viên, cán bộ cộng sản sau chiến tranh. Họ
vẫn không dừng lại mà còn tiếp bước lún sâu vào con đường tội ác trong hàng loạt
những “chính sách” quái ác đối với người dân Việt 2 miền, mà người miền Nam nhận
ra rất sớm, bèn đông đảo bỏ nước ra đi vượt biển tìm tự do bằng mọi giá, và người
miền Bắc phải chờ thêm vài chục năm…nhất là cho tới gần đây khi các cuộc biểu
tình chống Tàu cộng (xâm lấn lãnh hải, bắt nạt, bắn giết tàu Petro VN hay tàu
cá của ngư dân VN) nổ ra ở Hanoi và Saigon, mà hanoi liền thi hành không chút xấu
hổ sự đàn áp thô bỉ và thù hận lên lớp người sống và lớn lên trong ruột cái
thiên đường mù xã nghĩa của họ lâu nay, gọi những người biểu tình yêu nước là
“phản động”, trong khi ôm hôn đặc sứ Tàu, ve vãn Tàu cộng với “16 chữ vàng”…thì
bấy giờ lớp người này, đại diện cho “trí thức” miền Bắc mới thấy rõ đâu là sự
thật!?
Tuy chậm nhưng cuối cùng Sự Thật cũng đã ló dạng. Ít nhất người dân Việt hôm
nay cũng đã thống nhất với nhau một điều: miền Nam quốc gia, Việt Nam Cộng Hòa,
là một chính thể tự do dân chủ mà mọi người VN đều muốn hướng tới sau 36 năm mê
sảng trong mê cung nhồi sọ thiên đường mác lê của tập đoàn bắc bộ phủ!
Như thế, một cách hiển nhiên, lịch sử đã chỉ rõ, người lính cộng hòa ở miền Nam
đâu phải là kẻ thù của miền bắc???!!!
Nhưng Sự Thật càng lộ dần ra sáng tỏ thì Nghĩa Trang càng bị chìm khuất!
Vì sao?
Trong suốt 27 năm đằng đẵng bị bỏ hoang, Nghĩa Trang chỉ còn phần chính yếu là
8 Khu mộ. Mỗi mùa mưa, cỏ mọc rậm thì đã có trâu bò thả rong vào gặm hoặc thân
nhân phát dọn đốt sạch hằng mỗi dịp Tết đến hay Lễ Thanh Minh, do đó các phần mộ
chỉ bị rêu phong hay nghiêng đổ (người thân bị cấm tu sửa tôn tạo) chứ không bị
lu lấp, và người đi đường vẫn dễ dàng nhìn thấy.
Nghĩa Dũng
Đài lúc còn chưa bị cắt cụt và chưa bị trồng cây quanh các Khu mộ phần-hình
chụp Thanh Minh 2000
|
Năm 2002 khi “trung đoàn Gia định” tới cắt cụt ngọn Nghĩa Dũng Đài làm vọng gác
và xây nhà nhỏ ở dưới chân, rồi dùng phần đất trống trong Nghĩa Trang để làm
nơi tập luyện…thì cũng tự đây, họ, không rõ theo lệnh ai, đã bắt đầu một việc độc
ác quái ác có chủ mưu, đó là trồng cây khắp Nghĩa Trang và kín khắp Đền Tử Sĩ.
2 năm sau
(2002), Nghĩa Dũng Đài bị cắt cụt làm 1 vọng gác bên trên ngọn, và các cây trồng
đã lác đác lớn lên quanh các Khu mộ.
|
Nên biết rằng, về thổ nhưỡng, khu đất được các Tướng lãnh VNCH khi xưa chọn làm
Nghĩa Trang là một ngọn đồi đất đỏ với đá non, nhỏ. Cho nên về mặt dinh dưỡng,
là loại đất chẳng phù hợp để trồng cây.
Vả lại, nếu ta so sánh với các “nghĩa trang liệt sĩ” của VC rải rác khắp nước từ
bắc chí nam, thì trong nghĩa trang chẳng có trồng cây bao giờ. Các khu mộ, dù
là dân sự hay quân đội…trên khắp thế giới, cũng không hề có nơi đâu lại trồng
cây trong nghĩa trang!
Vì lẽ đây là không phải là đất trống, mà bên dưới mỗi diện tích kim tĩnh nhỏ bé
1m,2 x 2m,4 là di cốt của người quá cố. Các loại cây trồng, nhất là cây lấy gỗ
hay cây rừng…sẽ có lớp rễ ăn sâu và rộng nếu đó là loại đất nghèo dinh dưỡng,
do đó, theo thời gian, chúng sẽ xâm phạm tàn phá biến dạng hoàn toàn các mộ phần.
Thêm nữa, với tập tục Á Đông, người Việt mình tối kỵ mồ mả cha ông bị rễ cây
đâm vào bởi tin rằng sẽ làm “đau đớn, khó chịu” linh hồn người chết và con cháu
sẽ không thể sống yên hay làm ăn yên ổn được.
Năm 2006, khi Ng tấn Dũng “ký chuyển dân sự” Nghĩa Trang Quân Ðội Biên Hòa về tỉnh
Bình Dương và gọi tên tự đặt mới là “nghĩa trang Bình An” thì người cộng sản đã
bộc lộ rõ sự dùng dằng trì hoãn (trong việc lẽ ra phải xử sự một cách chính
đáng) với câu Nghĩa Tử là Nghĩa Tận -tức là Người đã chết thì thôi không còn
thù hận nữa- đối với Nghĩa Trang.
Năm 2007 ông Ng Cao Kỳ về VN, trong chuyến về này ông Kỳ có vận động hanoi tu sửa
tôn tạo Nghĩa Trang nhưng họ không làm.
Năm 2004-2008 và sau đó, ông Vũ văn Lộc và IRCC, Inc. nhiều lần cố gắng bắt
liên lạc và trực tiếp thương lượng với Hanoi với cùng mục đích, nhưng đề nghị
tôn tạo Nghĩa Trang đã bị từ chối.
Cuối 2008, nhóm Quốc Gia Nghĩa Tử Heritage trực tiếp về VN, công khai “làm đơn”
tu bổ quy mô Nghĩa Trang thì bị “chuyền banh”: khi gặp phó chủ tịch Bình Dương
thì bị chỉ về huyện Dĩ An. Về Dĩ An thì bị chỉ xuống Ban Quản Trang (một tốp chừng
6 nhân viên quèn coi cổng Nghĩa Trang). Tại đây họ lại bị chuyền lên tỉnh Bình
Dương và sau rốt họ nhận được “mách miệng” của bà phó chủ tịch Dĩ An: “do trung
ương chứ tụi tôi không có quyền”. Các giấy tờ đơn trương xin trùng tu Nghĩa
Trang mà họ nộp lên bị “chơi cú lơ” 3 năm nay.
Tất cả chìm vào một im lặng rợn người như một nấm mồ!
Nhưng cây trồng thì không im lặng!
Từ đó đến nay, 2011, lượng cây mà bộ đội VC trồng hồi 2003 đã lớn dần (xin xem
các hình dưới đây) đến nỗi giờ đây, người qua kẻ lại khó còn nhận ra Đền Tử Sĩ,
và bên trong Nghĩa Trang, khắp các khu mộ, là một rừng cây muồng, cây sao và
cây rừng hoang họ lá dầu, có cây đã cao mười mấy met và đường kính lên tới gần
30cm! Đó là không gian bên trên.
Còn bên dưới??? Người có chút quan sát, khi đi vào Nghĩa Trang ắt không thể
không thấy lượng cây này đang biến Nghĩa Trang thành rừng, và đám rễ của cả rừng
cây này đang âm thầm làm công việc phụ trợ cho mưu đồ độc ác, đó là tàn phá cấu
trúc bên dưới của các phần mộ, nơi mà giờ đây đã 36 năm chấm dứt chiến tranh,
chỉ còn là hài cốt của các anh hùng tử sĩ xưa! Họ đã và đang bị xâm hại một cách
tàn nhẫn khủng khiếp sau khi từ giã cõi đời xấp xỉ 4 chục năm!
Khi trồng cây 8 năm trước đây, hẳn là Hanoi đã nghiễm nhiên bộc lộ không chút
che dấu: đó là họ quá khinh miệt Nghĩa Trang của chúng ta! Họ coi Nghĩa Trang
chỉ là một MIẾNG ĐẤT trống, trong khi đó lại là nơi an nghỉ ngàn thu thiêng
liêng của gần 20.000 binh sĩ miền nam Việt Nam, và là Ngôi Đền Thiêng trong tâm
tưởng bao người Việt Nam dù đang còn trong nước hay ở hải ngoại!
Càng đau đớn hơn cho tình dân tộc, nghĩa đồng bào, khi có tới mấy cái “nghĩa
trang liệt sĩ Trung quốc” trên nước VN, ở Yên Báy, Quảng Ninh, Lạng Sơn…nơi
chôn các binh lính Trung quốc chết khi Bắc Kinh xâm lăng VN hồi 1979 (Cao Bắc Lạng)
và 1984 (núi An Lão, Hà Tuyên). Và tại những nghĩa trang của kẻ xâm lăng này,
nhà nước hanoi lại cho tu sửa thăm nom trang trọng, và nhất là không hề có trồng
bất cứ 1 loại cây muồng cây sao nào!!! Đọc những dòng chữ: “Đời đời nhớ ơn liệt
sĩ Trung quốc” trên những vòng hoa khi tới viếng những mộ này của quan chức đảng
viên VC, người dân Việt chân chính nào mà không thấy nhức nhối căm phẫn khi
nhìn thấy cái cách mà người cộng sản VN cư xử với anh em trong nhà qua âm mưu
thâm độc tàn phá Nghĩa Trang Quân Ðội Biên Hòa bằng cách trồng cây như nói
trên!!!

Cỏ hoang lấn sát chân
Đền Tử Sỹ, photo by TQGO
Đền Tử Sỹ từ cổng trước
vào, Trung Thu 2011, photo by TQGO
Từ Đền Tử Sỹ nhìn ra
cổng trước ngập trong cây muồng, sao và cỏ hoang, Trung Thu 2011, photo
by TQGO
Cột cờ và hương án
trước khi vào Đền Tử Sỹ, nơi ngày trước Tổng Thống Thiệu đã hành lễ Ngày Quân Lực
VNCH 19/6/1969 ở đây, nay đã bị phá chỉ còn nền và 4 chân cột. Trung Thu
2011, photo by TQGO
Lối ra sau
Đền Tử Sỹ ngập trong cây muồng, sao và cỏ hoang-Trung Thu 2011, photo
by TQGO
|
Đền Tử Sỹ nhìn từ
ngoài, phía sau. Từ A (cổng trước) đến B (phía sau) là khuôn viên Đền Tử Sĩ.
Hanoi đã cố ý trồng cây muồng, cây sao chừng 6, 7 năm nay để che dấu cho người
qua lại khó còn nhận ra di tích thiêng liêng này-Trung Thu 2011, photo by
TQGO
Lối ra sau Đền
Tử Sỹ đã không còn dễ nhận ra nữa vì ngập trong cây muồng do bộ đội VC trồng-Trung
Thu 2011, photo by TQGO

